Hilmi Yücebaş

Hilmi Yücebaş


https://yadi.sk/d/k2BTYonJpuFFS 


Gerçekten de büyük bir kumandan olan Fâtih, ayni zamanda geniş
bir toleransa malikti. Bilgiyi seven, bilginleri koruyan, ilm i münazaraları
dinliyen bu hükümdarın fikri hayatında belki de hiç açıklanmıyacak,
hiç anlaşılmıyacak bir ipham var. Ayasofyaya giderken,
«.padişahım, biz dua ettik de bu şehri alıverdin» diyen ve ondan bir
menfaat bekliyen dervişlere, «kılıcını yarıya kadar kınından çıkararak
bunun da hakkını unutmamak gerek» söziyle cevap veren, resimlerini
yaptırmıya müsaade eden, hıristiyanlık dininin esaslarını öğrenmek
istiyen;
Ukde-i zı'innSnna her kimse kim dil bağlamaz,
Ehl-i îmân olmaz ol âşıkların güm-râhıdır.
Gamzesi öldürdüğüne lehleri canlar verir,
Var ise ol rûh-bahşm dîn-i îsî râhıdır.
Avnlyâ kılma gfiman kim sana râm ola nigâr,
Sen Sıtanbul şâhı isen ol Kalâtâ şahıdır.



1546 da Manisa’da doğan III. Murad’m babası II. Selim,
annesi Afife Nûrbânû Sultandır.
.çocukluğu saray kadınlan arasında geçen III. Murad,
şahsiyeti düşük bir hükümdar olarak tanınır.
1574 de taht’a çıkarak 1595 yılına kadar 21 sene saltanat
sürmüştür.
Tasavvufa, edebiyata meraklı olan III. Murad'ın divanlarından
başka «Esramâme» ve «Fütuhatissiyam» adlı iki
eseri vardır. Türkçe ve farsça yazdığı şiirlerinde «Muradı»
mahlasım kullanmışjtır.
Âşıkane ve mütasavvıfane manzumler yazan III. Murad,
şiire olan alâkasını ilerleterek bazı mühim evraka manzum
cevaplar vermiştir:
Münasib düştü tensibin Murâde
Huda tevfikini kılsın irâde.


Sultanahmed meydanında yaptırdığı meşhur çeşmeye
inşa tarihi olarak:
«Besmeleyle iç Suyu Hân Ahmede eyle dua»
mısraını düşürmüşse de «4» eksik olduğundan şair Vehbi tarafından:
Tarihi Sultan Ahmedin carî zebanı lüleden
«Aç» besmeleyle iç suyu Hân Ahmede eyle dua...
şeklinde tamamlanmıştır.


Kırım'ın elden gitmesi üzerine, vatansever III. Selim, şu
mısraları .yazmıştı:
Kalalım mı kılıç altında öyle
Oturmak dinimizde var mı böyle
Esir etmiş nice tâtan bir bir
Kırım Rusyada kalsıın mu söyle
Ol Moskoftan varup öcüm alayım
Ya düşman içre hdlâk olam şöyle.
Daha çocuk denecek yaşta şiir ve musiki ile uğraşan III.
Selim, devrinin güzide bir bestekârı ve şairi olmuştu. Onun
musiki ilmindeki vukufuna o devrin büyük üstadlan Derviş
îsmail Dede, Şehlevendim Hafız Abdullah Efendi, Almanı Ali
Ağa, Suyolcu da hayran kalmışlardı.
«Suzi diiâra» dan iki beste, iki semaisi, «Rastı cedit» den
iki beste, «Pesendide» den bir beste, bir semaisi, diğer makamlardan
da bir çok şarkıları vardır.