Quis custodiet ipsos custodes?

Quis custodiet ipsos custodes?


Quis custodiet ipsos custodes?,  Latin ozan Juvenal'ın literal olarak

"Gözetleyenleri kim gözetleyecek" çevrilebilecek "koruyuculardan kim koruyacak"

manasına gelen dizesi. Sürüyü koruyan çobanın nasıl denetleneceği problemi hakkındadır. 

Art arda konularak birbirini destekleyen iki ayaklı sandalyeler paradoksu gibi ilanihaye 

devam edecek bir durumu anlatmaktadır. Türkçedeki "Et kokarsa tuzlarsın ya tuz kokarsa"

 deyişinin  muadilidir. Hükümetlerin veya orduların bozulduğunda korumak veya kollamakla

yükümlü olduğu halka bunun tam tersini yapması durumlarında kullanılır. İngilizce

karşılığı olarak "Who will guard the guardians?" ve  "who watches the watchmen?" 

 kullanılmaktadır.

Dan Brown ‘ın popüler romanı Digital Fortress ‘in ana konusu da bu cümle etrafında geçer. 
Amerika’nın en üst istihbarat, izleme ve dinleme kuruluşu NSA çalışanlarının yaptıkları işi 

etik olarak sorgulamaları esnasında aykırı bir kriptoloji uzmanı bu ifadeye  atıf yapar.

“Başkalarının hayatı” –the lives of others- filmindede görevi insanları gizlice dinlemek olan 

bir doğu Alman gizli ajanının iç muhasebesi anlatılmaktadır.

iuvenalis 'in söz konusu yergiler 'inde ( saturae ) (satires) geçer. Kendisinden sonra Eflatun 

(platon) taradından daha geniş manada yorumlanmıştır. Eserde şu şekilde geçer.

"..
et quis tunc hominum contemptor numinis, aut quis
simpuuium ridere numae nigrumque catinum
et vaticano fragiles de monte patellas
ausus erat? sed nunc ad quas non clodius aras?
[audio quid ueteres olim moneatis amici,
'pone seram, cohibe.' sed quis custodiet ipsos
custodes? cauta est et ab illis incipit uxor.] "

yani türkçesiyle;

".. kim numa 'nın toprak kasesine, kara çanağına
ya da vaticanus balçığından yapılan, kırılır minik tabaklara gülmeye kalkışmıştı?
ama şimdi hangi sunakta bir clodius yok ki?
[vaktiyle eski bir dostumun öğüdü şimdi kulaklarımda çınlıyor.
'sürgüyü çek, hapset.' peki, gözcülerin kendisini kim gözleyecek?] "

' "sürgüsünü çek, karını odaya hapset."
peki kim gözleyecek gözcüleri,
fingirdek kızın entrikalarını şimdi,
böylesine bir ücretle örtbas eden gözcüleri?
ortalığa dökülen suç üzerine konuşulmaz:
feleğin çemberinden geçmiş bu adam etrafı gözler,
senin karınsa önce onlardan işe başlar.. '

görüldüğü gibi aslında, Juvenalis parçada verdiği parantez içi ifadede ediyor bu kelamı. 

 Juvenalis 'in bu mühim metnini türkçeye Çiğdem Dürüşken hocamız çevirdi.

Günümüzde şu versiyonları da vardır.
-Polise kim polislik yapacak?
-Bekçinin bekçisi kim olacak
- sorgucuları kim sorgulayacak?
- yöneticileri kim yönetecek?
- kurtarıcılardan kim kurtaracak?
- telefonlarımızı dinleyenleri kim dinleyecek?
- gözetleyenleri kim gözetleyecek?
-özgürlükleri sınırlama yetkisine sahip olanların özgürlükleri sınırlama özgürlüklerini kim sınırlayacak?
- yasalara uygunluğumuzu denetleyenlerin yasalara uygunluğunu kim denetleyecek?

-
Quis custodiet ipsos custodes? Quis custodiet ipsos custodes? Reviewed by Unknown on 01:00 Rating: 5

Hiç yorum yok:

Blogger tarafından desteklenmektedir.