Quis custodiet ipsos custodes?
Quis custodiet ipsos custodes?
Quis custodiet
ipsos custodes?, Latin
ozan Juvenal'ın literal olarak
"Gözetleyenleri kim
gözetleyecek" çevrilebilecek "koruyuculardan kim koruyacak"
manasına gelen dizesi. Sürüyü
koruyan çobanın nasıl denetleneceği problemi hakkındadır.
Art arda konularak
birbirini destekleyen iki ayaklı sandalyeler paradoksu gibi ilanihaye
devam
edecek bir durumu anlatmaktadır. Türkçedeki "Et kokarsa tuzlarsın ya tuz
kokarsa"
deyişinin muadilidir. Hükümetlerin
veya orduların bozulduğunda korumak veya kollamakla
yükümlü olduğu halka bunun
tam tersini yapması durumlarında kullanılır. İngilizce
karşılığı olarak "Who
will guard the guardians?" ve "who
watches the watchmen?"
kullanılmaktadır.
Dan Brown ‘ın popüler
romanı Digital Fortress ‘in ana konusu da bu cümle etrafında geçer.
Amerika’nın
en üst istihbarat, izleme ve dinleme kuruluşu NSA çalışanlarının yaptıkları işi
etik olarak sorgulamaları esnasında aykırı bir kriptoloji uzmanı bu
ifadeye atıf yapar.
“Başkalarının hayatı” –the
lives of others- filmindede görevi insanları gizlice dinlemek olan
bir doğu
Alman gizli ajanının iç muhasebesi anlatılmaktadır.
iuvenalis 'in söz konusu
yergiler 'inde ( saturae ) (satires) geçer. Kendisinden sonra Eflatun
(platon)
taradından daha geniş manada yorumlanmıştır. Eserde şu şekilde geçer.
"..
et quis tunc hominum
contemptor numinis, aut quis
simpuuium ridere numae
nigrumque catinum
et vaticano fragiles de
monte patellas
ausus erat? sed nunc ad
quas non clodius aras?
[audio quid ueteres olim
moneatis amici,
'pone seram, cohibe.' sed
quis custodiet ipsos
custodes? cauta est et ab
illis incipit uxor.] "
yani türkçesiyle;
".. kim numa 'nın
toprak kasesine, kara çanağına
ya da vaticanus
balçığından yapılan, kırılır minik tabaklara gülmeye kalkışmıştı?
ama şimdi hangi sunakta
bir clodius yok ki?
[vaktiyle eski bir
dostumun öğüdü şimdi kulaklarımda çınlıyor.
'sürgüyü çek, hapset.'
peki, gözcülerin kendisini kim gözleyecek?] "
' "sürgüsünü çek,
karını odaya hapset."
peki kim gözleyecek
gözcüleri,
fingirdek kızın
entrikalarını şimdi,
böylesine bir ücretle
örtbas eden gözcüleri?
ortalığa dökülen suç
üzerine konuşulmaz:
feleğin çemberinden geçmiş
bu adam etrafı gözler,
senin karınsa önce
onlardan işe başlar.. '
görüldüğü gibi aslında, Juvenalis
parçada verdiği parantez içi ifadede ediyor bu kelamı.
Juvenalis 'in bu mühim metnini türkçeye Çiğdem
Dürüşken hocamız çevirdi.
Günümüzde şu versiyonları
da vardır.
-Polise kim polislik
yapacak?
-Bekçinin bekçisi kim
olacak
- sorgucuları kim
sorgulayacak?
- yöneticileri kim yönetecek?
- kurtarıcılardan kim
kurtaracak?
- telefonlarımızı
dinleyenleri kim dinleyecek?
- gözetleyenleri kim gözetleyecek?
-özgürlükleri sınırlama
yetkisine sahip olanların özgürlükleri sınırlama özgürlüklerini kim sınırlayacak?
- yasalara uygunluğumuzu denetleyenlerin
yasalara uygunluğunu kim denetleyecek?
-
Quis custodiet ipsos custodes?
Reviewed by Unknown
on
01:00
Rating:
Hiç yorum yok: