Shakespeare Tüm Soneler Talat Sait Halman

Shakespeare Tüm Soneler Talat Sait Halman

https://yadi.sk/i/jQRnAjy1piQTR

William Shakespeare «Bütün dünya bir sahnedir,・・ diyor.

Shakespeare yeryüzünü baştan başa sahne olarak görmüş ve kendi

sahnesine bütün yeryüzünü sokmağa çalışmıştır. Ama, hem

oyun yazarı, hem şair olan Shakespeare’in bütün dünyası sahne

değildi. Yaşantılarının birçoğunu trajedilerindeki ve komedilerindeki

kişilerin sözleriyle dile getirmekle yetinmedi, şiirleriyle

de açıkladı.

Büyük yazarın iç dünyası, Sonelerindedir. Bu özlü şiirlerde,

dramatik ses değil, lirik ses egemendir. Çoğu, derin duyguları,

güçlü heyecanları, acıları ve sevinçleri anlatır. İngiliz şairi William

Wordsworth Soneler için diyor ki: «Bu anahtarla Shakespeare

gönlünün kilidini açmıştır.»  

Onaltıncı yüzyılın sonlarında yazılmış olan Sonelerde, Shakespeare

insan ruhunun birçok boyutlarını yansıtmış ve yaratmıştır.

Baştan sona okunduklarında incecik sevgilerden yaman

cinsel iştahlara kadar değişen bir gönül serüvenini anlattıkları

görülüyor.

Soneler, denebilir ki, İngilizcenin en ünlü şiir dizisidir. Hem

de dünya aşk edebiyatının en güzel örnekleri arasındadır. İngilizce,

bu şiirlerde, gerek duygu ve düşünce derinliği, gerek söyleyiş

zenginliği bakımından, ölümsüz bir yere ulaşmıştır.  

Sonelerin önemi, özellikle üç yönden büyüktür:

1 - Salt şiir olarak, Sonelerin çoğu, benzeri az bulunur güzelliktedir.

Ünlü Hayyam çevirmeni Edward FitzGerald şu öv

güyü boşuna yazmış olmasa gerek: «Soneleri titizlikle okuduğum

güne kadar bana yarı-tanrı gibi göründüğü için Shakespeare’i

yarı tanıdığımı söylersem yargımın aşırı olduğunu sanmam.

» 2 - Soneler, Shakespeare’in iç dünyasının birçok yönlerine

ışık tutmaktadır. Büyük İngiliz ozan ve eleştirmeni Samuel

Taylor Coleridge’in oğluna Shakespeare’in kafasını anlamak için

Sonelere başvurmasını salık vermesi bunun içindir. 3 - Soneler,

ünlü yazarın dramatik sanatçılığı ile lirik sesi arasında kesin

bağlar kurduğu içiri de ilginçtir.

Sonelerin tümünü başka herhangi bir dile aynı biçimle, aynı

kafiye düzeniyle çevirmek, düşünülebilecek en zor çeviri işlerinden

biridir. Nitekim, birçok dillerde, tüm Sonelerin çevirisi

yoktur. En gözüpek çevirmenler bile, bu mihnetli işi üstlenmekten

ürkmüş gibidirler.

İngilizceden Türkçeye sone çevirisi, iki dilin yapısı ve ses

düzeni birbirine hiç benzemediği ve vakit vakit ters düştüğü için,

büyük zorluklar çıkarmaktadır. Belki de bu yüzden, Shakespecre’in

  

oyunlarımn üçte ikisi —bazıları altı yedi kez— dilimize

çevrildiği halde, Soneler genellikle ihmale uğramıştı. Tüm Sonelerin

ilk çevirisi 1979 yılında Saadet Bozkurt ve Bülent Bozkurt

tarafından yayınlandı. Titizlikle hazırlanmış olan ve orijinallere

sadık kalan bu yararlı çalışmada, çeviriler vezinsiz, kafiyesiz,

düzyazı iledir, yer yer mısraların açıklamasını yapıyor gibidir;

şiirsellikten çok uzaktır. Bence, şiirsellik yönünden, en

başarılı örnekler arasında, Sabrı Esat Siyavuşgil’in bir, Can Yücelin

iki sone çevirisi vardır.